بررسی مقدماتی پراکنش جغرافیایی مگس میوه مدیترانه‌ای Ceratitis capitata (Wiedemann) (Dip., Tephritidae) دراستان مازندران

  143   پراکنش جغرافیایی این مگس طی سال­های 1385 تا 1387 در استان مازندران مورد بررسی مقدماتی قرار گرفت. مگس میوه مدیترانه­ای Ceratitis capitata (Wied.) به­عنوان یکی از مخرب­ترین آفات محصولات باغی، بعد از یک وقفه بیست ساله، مجددا در آبان سال 1385 در شهرستان نور مشاهده گردید. اقدامات اولیه جهت ردیابی آفت با مشاهده مستقیم بعضی از باغات مرکبات منطقه که با ریزش شدید میوه همراه بودند صورت گرفت. در ادامه از انواع تله (کارت زرد چسبنده، بطری­های پلاستکی آب معدنی، جکسون و مکفیل) و ترکیبات طعمه­ای (مخلوط پروتئین هیدرولیزات 2 درصد با حشره­کش مالاتیون 2 در هزار، مایع سراترپ و فرمون جنسی) در عملیات ردیابی طی سال­های، 1386 تا 1387 استفاده شد. عملیات ردیابی از ابتدای فصل بهار با نصب تله­های طعمه­ای در مناطق آلوده سال قبل و دیگر باغات اطراف انجام گرفت. تله­های مذکور به­صورت هفتگی بازرسی و تعداد مگس­های شکارشده و مناطق آلوده جدید به­تفکیک شهرستان ثبت گردید. موقعیت جغرافیایی بیش از 500 نقطه آلوده به مگس میوه در شهرستان­های مختلف استان با استفاده از دستگاه GPS تعیین و به­کمک نرم­افزارArc view روی نقشه مسطحاتی مشخص گردید. شهرستان­های آلوده در سال 85 شامل ساری، قائم­شهر، بابل، جویبار، نور، محمود­آباد، بابلسر و آمل بودند. به­طور کلی آلودگی در این مناطق محدود به     حوزه­های شهری بوده و به­ندرت در روستاهای اطراف مشاهده گردید. بررسی­ها در سال 86 حاکی از گسترش آفت در مناطق جدیدی مانند سوادکوه، نوشهر و چالوس بود که دامنه گسترش از حوزه شهری به حومه شهرها (7 الی 10 کیلو متر دورتر از مرکز آلودگی) نیز کشیده شد. با توجه به­وقوع سرمای بی­سابقه در منطقه طی زمستان 86 (15 درجه سلسیوس زیر صفر) ، برخلاف انتظار حشرات­کامل آفت زودتر از سال­های گذشته ظاهر شدند. ادامه ردیابی­ها نشان از تهاجم آفت در مناطق جدید (بهشهر، نکا و تنکابن) و گسترش هرچه بیشتر (15-30 کیلومتر دورتر از مرکز آلودگی) در نقاط آلوده سال­های قبل بود. نتایج تحقیق نشان داد که مگس میوه در طی سه سال از منتهی­الیه شرق استان (شهرستان بهشهر) تا منتهی الیه غرب استان (تنکابن) به­استثنای شهرستان رامسر گسترش پیدا کرد.